De kracht van Infrarood Verwarming

Je hebt vast wel eens van infrarood gehoord, maar de kans is groot dat het daarbij blijft. Infrarood is een licht dat we niet zien, maar er wel is. Omdat het zo hoog in de golflengte zit ervaren we dit als warmte. De zon warmt de aarde op met infrarood straling, ofwel infrarood verwarming. Je zult het vast wel eens gevoeld hebben, dat aangename gevoel wanneer de wolken voor de zon verdwijnen. Of het bekende fenomeen van een terrasje pakken tijdens de wintersport, dat komt allemaal door dezelfde straling van de zon.

Er zijn technieken die deze straling kunnen nabootsen. Door deze technieken is het mogelijk om infrarood verwarming toe te passen in huis. Dit wordt verwerkt in een paneel die op verschillende plekken geplaatst kan worden. Het voordeel van een dergelijk paneel is dat je heel gericht kunt verwarmen en dus alleen daar verwarmt waar jij het wilt. Het is eigenlijk de efficiëntste vorm van verwarmen doordat je geen lucht hoeft te verwarmen en kunt er ook nog eens heel veel geld mee besparen, hoe dat werkt dat lees je hier.  

Wat is infrarood verwarming?

In tegenstelling tot convectieverwarming waarmee je door middel van geleiding een ruimte kunt verwarmen doe je dit bij infraroodverwarming door middel van straling.

Het nadeel van convectieverwarming is dat je door middel van de lucht te verwarmen de ruimte verwarmt. Echter is lucht nou net een goede isolator en zul je het dus ook van de luchtstroom in de kamer moeten hebben.

Dit is dan ook direct het voordeel van infraroodverwarming. De straling van het infrarood verwarmt uitsluitend massa en heeft dus geen last van het punt dat lucht een slechte isolator is. Dit is overigens geen schadelijke straling en kan geen schade aanbrengen aan mensen.

Daar kunnen we nog wat dieper op in gaan. De straling is een elektromagnetische straling. Deze straling wordt dus opgevangen door een massa. Eigenlijk is dit alles wat we fysiek kunnen aanraken in huis. Dit ben je zelf, de bank, tafel maar ook de muren en de vloer. Wanneer de straling deze massa bereikt wordt een deel omgezet in warmte en zorgt het voor een comfortabele ruimte en een ander deel kaatst weer door en doet op het volgende oppervlak exact hetzelfde.

Deze warmte wordt heel gelijk verdeeld over het stralingsoppervlak. Daar waar een radiator heel warm is wanneer je dichtbij zit, en wat kouder van veraf is dit bij een infrarood verwarmingspaneel heel anders. De warmte wordt dus gelijk verspreid over de kamer en de opgenomen warmte door de “massa” (de tafels, stoelen, banken, muren en vloer) wordt geleidelijk weer afgestaan aan de kamer.

Hoe kan ook jij er gebruik van maken

Het mooie van infrarood verwarming is dat je het redelijk onopvallend kunt plaatsen in de kamer. Het ziet er veel strakker uit dan een radiator en de techniek wordt beter en beter. Door slim met de panelen om te gaan kan je er zelfs voor zorgen dat een infrarood verwarming paneel een toevoeging wordt voor het interieur.

Het mooie van deze panelen is dat je ze op voetjes op de grond kunt zetten, aan de muur kunt hangen maar ook aan het plafon kunt hangen. Zo is er altijd een mooi plekje te vinden voor de verwarmingspanelen.

Uiteraard is een mooi plekje belangrijk, maar hij zal wel op de juiste plek geplaatst moeten worden om het gewenste effect te behalen. Je kunt infrarood verwarming niet achter de bank verstoppen. De beste positie voor infrarood verwarming is een plek waar het naar zoveel mogelijk oppervlakte kan stralen. Bij voorkeur dus op de muur of zelfs aan het plafond, echter is de grote van de kamer ook van belang.

Infrarood panelen op het plafond plaatsen

Met infrarood panelen op het plafond houd je logischerwijs de muren vrij. De panelen zijn makkelijk aan het plafond te bevestigen echter zul je wel moeten zorgen voor een stopcontact voor de stroomtoevoer. Het is een fraaie oplossing en met wit een infrarood paneel valt hij niet eens op wanneer het plafond ook wit is. Daarnaast staat er eigenlijk ook nooit echt iets in de weg als je de panelen aan het plafond hangt en hebben ze dus een maximaal stralingsoppervlak.

Infrarood panelen op de muur plaatsen

Het plaatsen van de panelen op de muur is nog eenvoudiger qua installatie, en vaak is er wel een stopcontact in de buurt. Let op dat de ruimte voor het paneel vrij moet zijn. Je kunt er geen gordijnen voor hangen of een grote plant voor plaatsen dit verlaagt de efficiëntie aanzienlijk.

De meest voorkomende ruimtes

Er zijn een aantal ruimten waar deze panelen het meest worden toegepast. Dit zijn vaak ruimten waar je niet veel aanwezig bent. Ruimten die maar kort verwarmt moeten worden en niet al te groot zijn. Een kantoor kan dus vaak nog wel, maar een woonkamer is al gauw te groot. Wanneer je toch een grote ruimte wilt verwarmen zal je al gauw meerdere panelen moeten installeren. Daarnaast kan het dan lonen om een professional goed te laten kijken naar wat het beste is voor jouw woning.  

Infrarood paneel in de badkamer

De badkamer is een mooie plek voor een IR-paneel. Infrarood zorgt namelijk voor een lagere luchtvochtigheid en verlaagt daarmee ook de kans op schimmel.

Je hebt een aantal verschillende infrarood panelen voor in de badkamer. Je hebt een standaard paneel voor op de muur of plafond, maar je hebt ook nog een spiegelpaneel. Deze gebruik je dus volledig als spiegel en als verwarming. Een bijkomend voordeel hiervan is dat je geen condens krijgt op je spiegel wanneer de verwarming aanstaat.

Daarnaast heb je ook nog het IR radiatorpaneel. Dit is een paneel met houders voor de handdoeken. Enerzijds is dit handig omdat hierdoor de handdoeken snel drogen, anderzijds blokt het wel de warmte naar de rest van de badkamer.

Wanneer je een paneel aanschaft voor de badkamer is het belangrijk om goed te kijken of deze ook geschikt is voor de badkamer. Dergelijke IR panelen moeten op zijn minst spatwaterdicht zijn.

Infrarood paneel in de slaapkamer

Een infrarood paneel voor op de slaapkamer is heerlijk voor de wintermaanden. Wanneer het te koud wordt in de slaapkamer is het lekker om zo`n infrarood paneel aan te zetten. Het wordt niet te warm en is pure stralingswarmte. Wanneer je de verwarming uitzet blijft het niet nog uren warm door een radiator die nog moet afkoelen.

Het is ook heerlijk met opstaan. Omdat een IR paneel direct begint met warmte afstaan kan je het heerlijk even aanzetten in de ochtend. Dit maakt gedurende de koude maanden het opstaan net wat aangenamer, en het maakt het wat makkelijk om onder die heerlijke deken vandaan te komen.

Infrarood paneel in de garage

In een garage kan het snel vochtig zijn. Een infrarood paneel zorgt ervoor dat je dit op kunt lossen zonder dat de luchtvochtigheid stijgt en je schimmelvorming krijgt.

Daarnaast is het fijn dat je snel wat warmte kunt hebben wanneer je even snel gaat klussen of sleutelen in de garage. Het is een relatief betaalbare oplossing voor comfort en gemak in de schuur.

Waarom zou ik voor infrarood kiezen?

Maar waarom zou ik voor infrarood verwarming kiezen? En waarom is elk huis bijna voorzien van radiatoren.

We gaan dat zo nog even op een rijtje zetten bij de voor- en nadelen, maar infrarood verwarming kan je lang niet overal toepassen. Des te groter de kamer wordt des te lastiger het is om infrarood verwarming toe te passen. Het wordt dan lastig om de kamer homogeen verwarmd te krijgen en houden. Dit is makkelijker met een Cv-installatie in combinatie met radiatoren.

Je wilt infrarood verwarming juist toepassen als je kort aanwezig bent in een relatief kleine ruimte waar je veel in en uit loopt. Zoals we dat eerder al benoemd hadden verwarmt infrarood namelijk niet de lucht maar de massa. Alle meubels in de kamer, maar ook de muren en de personen in die kamer. Wanneer de deur dan open en dicht gaat ontsnapt er relatief gezien ten opzichte van convectieverwarming veel minder warmte dan wanneer je aan het verwarmen bent met infrarood verwarming.

De voordelen

In kantoren, fabrieksgebouwen, dierenverblijven en openbare ruimtes word al langer gebruik gemaakt van IR-panelen. Vaak zijn dit ruimten waar de lucht vaak ontsnapt via deuren of ramen. Je wilt dan niet middels convectieverwarming elke keer alle lucht verwarmen. Hier leren we van en zien we veel efficiëntie terug, daarom zie je steeds vaker dat de IR-panelen ook binnen een woning worden toegepast.

De voordelen die we zien van infrarood verwarming ten opzichte van convectieverwarming zetten we hieronder op een rijtje.

#1 Vermijd luchtcirculatie en dus meer comfort

Door de straling van de infraroodpanelen is er een enorm oppervlak wat warm wordt. Eigenlijk alles wat in de directe stralingshoek van de IR panelen ligt wordt warmer. Zo zorg je ervoor dat de meubels, muren en alle “massa” in huis warmte zal gaan afgeven. Dit zorgt ervoor dat er een veel groter verwarmingsoppervlak is dan wanneer je verwarmt met een radiator. Daar wordt lucht op verwarmt bij de radiator en dit gaat door natuurkundige verschijnsels circuleren door de kamer.

Dit zorgt ervoor dat er ook geen luchtcirculatie op gang komt en er dus een betere/fijnere  gevoelstemperatuur in huis is. En dit brengt dan ook weer meer comfort met zich mee. Tevens zorgt een zware luchtcirculatie ook voor de distributie van stof, IR panelen hebben een prettige bijkomstigheid dat dit ook zwaar wordt vermindert.  

#2 Voordelig voor het energieverbruik

Doordat je alleen opwarmt wat er toe doet is infrarood een manier van verwarmen met een relatief laag energieverbruik. Doordat jij en de meubels waar je op zit op verwarmt worden hoef je niet meer de lucht te verwarmen. Dit fenomeen zorgt ervoor dat de kamertemperatuur ook niet meer tussen de 20 en 21 graden Celsius hoeft te zijn voor een aangename temperatuur. Met 18 graden Celsius kan je een gemoedelijke huiskamer hebben wanneer de infrarood panelen aan staan. Je verwarmt dus minder, en doordat er minder luchtstroom wordt veroorzaakt door convectie zal er ook minder warmte verloren gaan door opstijgende lucht.

Hoeveel energie dit precies is daar komen we later nog even op terug. Dit hangt sterk af van het oppervlakte, de staat van het huis en het gebruik van de ruimte. Maar om alvast een indicatie te geven kan dit wel oplopen tot 5 a 35 procent besparing.

#3 Snel en makkelijk geïnstalleerd

IR panelen zijn dus goed voor het comfort en de portemonnee. Het zal dan wel heel lastig te installeren zijn zou je denken, maar in tegendeel. Het installeren van de panelen is erg simpel. Met een paar haakjes hang je de panelen makkelijk en snel op en je hebt zelfs IR panelen die op pootjes staan. De panelen zijn overigens al uitgerust met een ophangsysteem dus je hoeft alleen een kleine aanpassing aan de wand of het plafond te doen.

Het voordeel hiervan is dat er geen additionele leidingen nodig zijn, enkel een beetje stroom via het stopcontact. Dit scheelt enorm in de kosten, het installeren kost geen uren en er zijn maar weinig randzaken waar je rekening mee moet houden. Het enige wat tijd zou kunnen kosten is het leggen van elektriciteit en het netjes wegwerken van de kabels.

Veel van de panelen worden daarnaast aangestuurd door een draadloze thermostaat. Deze thermostaat kan je dan bedienen met een afstandsbediening en in sommige gevallen zelfs via een app.

#4 Moderne uitstraling

Infrarood verwarming kan veel toevoegen binnen huis. Buiten verwarming kan het heel strak en modern ogen. Er wordt enorm ontwikkeld, en je krijgt steeds meer keuze uit allemaal mooie panelen.

Afhankelijk van de functie en plek waar je de panelen gaat plaatsen kun je kiezen uit glas, keramisch, aluminium en soms ook al andere materialen. Door deze materialen te laten bedrukken kan een dergelijk paneel gezien worden als kunst of een poster in de kamer.

Daarnaast hebben we ook al eerder benoemd dat je de spiegel van de badkamer kunt vervangen door infrarood verwarming met een spiegel functie.

Doordat je zoveel kunt met een IR paneel kan je het veel makkelijk opnemen in het interieur dan conventionele radiatoren.

De nadelen

Het zal je niet verbazen, maar ook infrarood verwarming heeft zo zijn nadelen. De nadelen die wij hebben kunnen identificeren zullen we hieronder op een rijtje zetten.

#1 De maat komt nauw

Als je gekozen hebt voor infrarood verwarming dan is het belangrijk dat je goed onderzoek doet of je goed laat informeren. De afmetingen ten opzichte van de locatie en in combinatie met het wattage van het paneel komt nauw. Even een lastige zin, maar dat komt doordat alles samen hangt en het dus belangrijk is om je hier even in te verdiepen.

Infrarood verwarming geeft namelijk warmte af door middel van straling. Als deze op de verkeerde plek hangt is de warmte die afgegeven wordt dus niet efficiënt en krijg je geen homogene verwarming van de ruimte. Vaak is dit in kleine vierkante ruimtes niet zo`n probleem, het wordt lastiger in hoekige ruimtes, of ruimtes met een groot oppervlak.

Als je infrarood verwarming gaat toepassen in een grote ruimte waar de keuken vast zit aan de woonkamer, maar waardoor hier wel een L vorm bestaat. Dan zul je meerdere panelen op strategische plekken moeten gaan hangen, minimaal twee en misschien wel meer. Dit om koude plekken in de kamer te vermijden.

Daarnaast wil je de panelen ook niet te laag in vermogen aanschaffen, in dat geval heb je nog steeds een koude kamer. Wanneer je dan weer te groot gaat zal het ten koste gaan van besparingen op de energierekening. Het is dus belangrijk om je goed te verdiepen in infrarood verwarming of je te laten adviseren.

#2 Afwerking van elektra

Om het mooie strakke en moderne design van een IR paneel te behouden is het belangrijk dat de afwerking goed is.

Met een beetje geluk kan je het paneel bij een stopcontact hangen en is er weinig afwerking nodig. Misschien zit er op het plafond precies een plek waar vroeger een lamp hing, ook dan heb je geluk.

Is dit niet het geval dan zul je wel even aan de slag moeten. Elektra leggen of een kabelgoot maken. Zo`n loshangende kabel is natuurlijk niks, zeker niet wanneer je het als een soort schilderij aan de muur hebt hangen. Wanneer het echt ongunstig uitkomt zul je dus naast her IR paneel nog wel een beetje moeten klussen.

#3 Energie besparen gaat niet vanzelf

Net als dat geld niet aan een boom groeit, zal energie besparen niet vanzelf gaan. Je zult verstandig om moeten gaan met de manier waarop je de IR panelen gaat gebruiken. Wat we hiermee willen zeggen dat je ze alleen moet gaan gebruiken wanneer het echt nodig is. Energie bespaar je namelijk pas echt wanneer alles uitstaat.

Ga je dus van huis, of ben je druk bezig in huis, schijnt het zonnetje of je bent simpelweg niet de desbetreffende kamer en je hebt dus geen verwarming nodig? Zet de IR panelen dan uit.

Door de thermostaat in bijvoorbeeld de woonkamer te koppelen aan een bewegingsmelder hoef je hier minder op te letten. De sensor detecteert dan wanneer je in de kamer bent en zal de temperatuur dan gaan regelen. Is het al warm genoeg dan slaat hij ook niet aan.

Je hoeft niet bang te zijn dat je dan nog een uur in de kou zit. Het voordeel van deze panelen is dat je direct de stralingswarmte voelt.

De techniek achter een infraroodpaneel

We hadden het eerder al even benoemd. Maar de warmte die infrarood verwarming afgeeft is door middel van straling en werkt volgens hetzelfde principe als de zon. De straling van de zon warmt onze aarde op, zo doen infrarood panelen dit ook met alles wat in de kamer staat inclusief jijzelf.

Deze straling noemen we C straling, dit zijn lange warmtegolven ofwel warmtestralen die voor het blote oog onzichtbaar zijn. Let op alhoewel de straling dezelfde soort straling is als de zon zit er in de straling van de IR panelen geen schadelijke UV stralen en is het dus niet gevaarlijk voor onze gezondheid.

Buiten dat deze C straling alle objecten in huis verwarmt kaatst het ook nog deels af. Waardoor er door middel van goed plaatsing in de kamer eigenlijk bijna alles wat je wilt wel opgewarmd kan worden door de panelen.

De C straling wordt opgewekt door de infrarood panelen, en deze infraroodpanelen doen dit door middel van elektriciteit.

Infrarood straling ofwel in dit geval de lange golf IR-C straling is het eerste soort licht wat we niet kunnen zien en valt daarmee voor de schadelijke straling. Na infrarood komen de microgolven voor de radars, tv en radio.

Alhoewel je de straling van een IR paneel nagenoeg direct voelt, is de optimale opwarmtijd van de panelen rond de 10 minuten. Echter, omdat er direct al wel straling wordt geproduceerd lijkt het alsof de IR panelen direct werken en zul je meteen warmte ervaren.

Hoe energiezuinig is het?

We hadden bij de voordelen even vluchtig benoemd dat Infrarood verwarming een energiebesparing kan opleveren van circa 5 tot 35%. Uiteraard is dit afhankelijk van hoe je met de panelen omgaat, maar ook van de installatie en dimensionering.

Een infrarood paneel van een beetje kwaliteit is zeer efficiënt, zo zetten deze panelen circa 93% procent van de energie om in infrarood warmte. Dat is hoog, zeer hoog zelfs. Deze stralingswarmte zorgt er namelijk voor dat we ook bij lagere temperaturen in huis nog steeds een comfortabel warm gevoel hebben. Je kan dit een beetje vergelijken met het terras op wintersport. Ondanks dat het vriest kan je soms wel in je shirt lekker uit de wind op het terras zitten vooral als de zon goed schijnt!

Maar hoeveel zuiniger is het nou echt?

Het is een lastige vraag en dus met een wat ingewikkelder antwoord. Elk huis en de bewoner is anders en daarom creëer je dus een tal van situaties die zich kunnen voordoen. Toch zullen we kijken of we per punt een indicatie kunnen geven. Let op in al deze situaties gaat het over een kamer met een infrarood systeem die op maat is en dus bij de kamer en de warmtebehoefte hoort.

Wat kunnen we besparen met infrarood verwarming

Je kan de temperatuur in de kamer met infrarood panelen twee graden lager zetten om dezelfde gevoelstemperatuur te bereiken. Dit scheelt aanzienlijk. We hebben in onze blog over 10 manieren om energie te besparen gekeken naar de impact van het verlagen van de temperatuur in de kamer. Wanneer je de thermostaat al 1 graad lager zet bespaard een gemiddeld huishouden al €100 tot €200 euro per jaar, dit gaat dan voornamelijk over de woonkamer gezien hier ook de thermostaat hangt.  

En dit is niet het enige wat je bespaard wanneer je infrarood panelen installeert. Als je bijvoorbeeld in de badkamer aan de slag gaat met een warmtepaneel die een vermogen heeft van 500 Watt dan kan je het volgende verwachten. 500 Watt staat gelijk aan 0,5 kWh met de hoge huidige energieprijzen van 0,50 cent per kWh kost dit 25 eurocent per uur. Je kunt je voorstellen dat dit veel goedkoper is dan wanneer je elke keer de badkamer volledig verwarmt met een radiator, daarnaast zetten veel mensen deze radiator ook nooit uit. Hierdoor ben je meerdere keren per dag onnodig de badkamer aan het verwarmen. Dus ook hier bespaar je veel geld, hoeveel dit exact is blijft laster te zeggen, maar je bespaart minimaal een paar tientjes per jaar.  

Naast bovenstaande punten is er nog een vuistregel die je kunt hanteren om zelf te kijken wat het bij jou specifiek zou kunnen besparen. Infrarood verwarming zorgt namelijk 7% energiebesparing per graad dat je een ruimte verwarmt. Daarnaast hoef je het ook minder vaak op te warmen doordat je niet de lucht verwarmt maar juist de meubels, muren en vloer. Dit zorgt ervoor dat wanneer de deur even open gaat er minder energie verloren gaat, omdat er minder energie in de lucht zit. 

Waar koop je het?

Inmiddels hebben we al best veel verteld over infrarood verwarming, maar waar koop je die nou eigenlijk? We hebben hieronder een aantal goede webshops op een rijtje gezet voor je. Kijk welke het beste past bij jouw huis en kamer en koop snel je IR panelen om te gaan besparen op de energierekening!

Is het duur?

Uiteraard wil je voor kwalitatief goede verwarming gaan. Voor goede panelen kan je al gauw een paar honderd euro kwijt zijn. Maar het is niet de prijs per paneel die ertoe doet, maar eerder de prijs per Watt uitstralingswarmte. Daarnaast is het trouwens voordeliger om drie panelen van 100 Watt te hebben dan één paneel van 300 Watt. Met drie panelen ben je namelijk flexibeler en kan je de warmte beter verdelen over de kamer.

Helaas zijn meerdere kleine panelen wel duurder dan grotere panelen. Je betaald afhankelijk van de grote van het paneel ongeveer 40 tot 75 eurocent per Watt aan infrarood verwarming. Zo is een paneel van 200 Watt al gauw €150 euro en een paneel van 750 Watt zo`n €300 euro.

We zetten hieronder een aantal leveranciers van infrarood verwarming op een rijtje. Neem eens een kijkje en kijk wat het beste past bij jou!

Hoeveel watt heb ik nodig?

Hoe weet je nou hoe groot het paneel moet zijn voor jouw kamer of ruimte? Een kleine vuistregel is hier dat je met 100 Watt per vierkante meter altijd de kamer zou kunnen verwarmen, maar dit kan ook al gauw teveel zijn en een beetje overbodig. Gelukkig geeft elke paneel ook aan tot welke oppervlakte hij geschikt is.

Laten we eens een situatie bekijken. Je hebt een badkamer van 7 m², dat is een mooie kamer om te verwarmen met een infrarood verwarmingspaneel. Vaak zal je hier uitkomen op een infrarood verwarmingspaneel dat de spiegel kan verwarmen. Bij die 7 m² zal je dan al gauw uitkomen op een verwarmingspaneel van circa 500 tot 600 Watt.

Ga je voor grotere kamers, bijvoorbeeld de zolder of woonkamer? Dan kan je voor grotere panelen gaan van circa 700 tot 900 Watt. Is de kamer groter dan 15 m², dan zal je al gauw voor twee panelen moeten gaan. Plaats deze dan of op het plafond, of wanneer je ze aan de wanden hangt aan beide kanten van de kamer.

Bij deze grote panelen in grotere kamers moet je wel opletten. De stralingsafstand van een IR paneel is ongeveer 3 meter, en dus zul je moeten gaan kijken of je niet op meerder plaatsen panelen kunt gaan hangen om een verwarming te creëren die de gehele kamer verwarmt.

Let wel op, elk huis is anders en iedereen heeft net even een andere temperatuur om de ruimte als comfortabel te ervaren. We zijn hier ook uitgegaan van goed geïsoleerde woningen, denk aan dubbel glas en fatsoenlijk afsluitende ramen zodat de tocht minimaal is.

Gezondheidseffecten

Hier kunnen we kort over zijn, die zijn er niet. Nou ja als ze er zijn, zijn ze juist positief. Doordat luchtcirculatie minimaal op gang wordt gebracht worden er ook minder stofdeeltjes mee de lucht in genomen.

Daarnaast is het infrarood licht goed voor ons lichaam, het activeert onze cellen en bevordert de cel productie.

Nog even op een rijtje, waar let je op?

• Zorg ervoor dat je een kwalitatief goed paneel koopt die een hoge infrarood uitstraling heeft en goed geïsoleerd is aan de achterkant. Zo verdienen de infrarood panelen zichzelf terug na verloop van tijd.
• Ga je groots aan de slag en het hele huis verwarmen met infrarood? Dan kan het handig zijn om een expert in te schakelen en een offerte op te laten stellen.
• Je kunt beter twee panelen van 500 Watt plaatsen dan één paneel 1000 Watt, en mocht je twee panelen aanschaffen plaats deze dan tegenover elkaar.
• In een badkamer kan je goed de radiator of de spiegel vervangen door een infrarood paneel.
• Ga je op kantoor een infrarood paneel plaatsen? Vraag je dan wel af of dat handig is. Je benen zitten onder het bureau en dus zal je sneller koude voeten krijgen, hier kan het dus handiger zijn om de panelen op de wand te plaatsen, of zelfs een klein paneel onder het bureau.
• Infrarood verwarming is een vorm van elektrische verwarming, bij een nul op de meter woning kan je dit dus prima combineren met zonnepanelen.