Over bijen is er het afgelopen jaar heel veel te doen geweest. Er verschenen overal onheilsberichten.
Logisch, want onze voedselvoorziening is grotendeels afhankelijk van de bestuiving door deze beestjes, maar overal in de wereld gaat het aantal bijen massaal achteruit!
Uit onderzoek bleek dat bepaalde bestrijdingsmiddelen – met name de neonicotinoïden – grote gevolgen hadden voor het welzijn van de bijen. Enkele middelen uit deze soort werden dan ook tijdelijk verboden.
Maar is het probleem daarmee opgelost? Gaan er terug meer bijen komen en zal de massale bijensterfte voorgoed van de baan zijn?
Ik betwijfel het ten zeerste. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is namelijk niet de enige oorzaak van de bijensterfte. Er zijn vele factoren die een invloed hebben op de gezondheid van deze beestjes, en bestrijdingsmiddelen zijn er daar maar een van.
Imkers en huisvesting
De drang van imkers om bijen zo actief mogelijk honing te laten maken, om maar zoveel mogelijk te kunnen oogsten, heeft ook sterk negatieve effecten op hun overlevingskansen. Het weghalen van alle honing en de bijen laten overwinteren op suikerwater is zeker niet bevorderlijk voor hun welzijn.
Ook het feit dat alle velden tegenwoordig tot op de grens worden omgeploegd en volgezaaid, zorgt ervoor dat er geen bermen meer zijn en de haagkanten en verwilderde stukjes verdwijnen. Met als gevolg dat er geen bloemen meer kunnen groeien die voedsel bieden aan de bijen. Maar minstens even belangrijk; hierdoor verdwijnen ook de vele levensnoodzakelijk overwinterings- en schuilplaatsen van onze gevleugelde vrienden.
Vergis je niet, het zijn niet alleen de honingbijen maar zeker ook de wilde bijen die ons voedsel bestuiven. Deze leven in de grond, in bomen, enz.
Alles wordt echter gebetonneerd, oude holle bomen worden gekapt, houtkanten verdwijnen,….
Hierdoor verdwijnen al die huisvestingsplaatsen als sneeuw voor de zon. Dit heeft een minstens even grote impact op de overlevingskansen van bijen als de bestrijdingsmiddelen.
Voedselprobleem
Bijen die uit de winter komen hebben weinig reserve en moeten snel terug op krachten komen. Hiervoor hebben ze voedsel – en dus bloemen – nodig.
In onze strak aangelegde tuintjes is er in het vroege
voorjaar en late najaar helaas weinig te vinden. Alle siertuinen worden aangelegd met planten die bloeien wanneer jij in de tuin vertoeft, hoofdzakelijk het late voorjaar en de zomer.
Zeker de maanden maart – april zijn heel belangrijk. Op warme dagen komen de bijen dan af en toe naar buiten en moeten ze eigenlijk vlakbij voedsel kunnen vinden.
Longkruid
De oplossing
Je hoeft niet de moeite te doen om een zakje bloemenzaad te gaan halen in het lokale tuincentrum. Dit zijn meestal éénjarigen die niet de kans krijgen om zich uit te zaaien en vormen slechts een tijdelijke oplossing. Je kan wel een bijdrage leveren door enkele vroegbloeiende, overblijvende planten in je tuin te zetten, zodat je voedsel voorziet voor vele jaren.
Welke planten?
Er zijn heel veel planten die in de sierborder gezet kunnen worden. Zo kan je bv. Randjesbloem, Helleborus-soorten, Bosanemoon, Slanke Sleutelbloem of Longkruid zetten. Deze bloeien allemaal in maart en gaan een uitstekende hulp zijn voor bijen.
Helleborus past mooi in je sierborder en voorziet de bijen van voedsel in het vroege voorjaar
Wie meer plaats heeft, kan misschien zelfs kiezen voor enkele grotere struiken of bomen. Zo is de Toverhazelaar een heel mooie verschijning in de vroege lente, maar ook een zeer geschikte bijenplant.
Een ander voorbeeld is de Gele Kornoelje. Gele Kornoelje heeft een hele mooie bloei die je naar het voorjaar doet verlangen en is eveneens zeer bijvriendelijk.
Ook bij de bomen zijn er verschillende kandidaten. Een hazelaar of wilg is heel gemakkelijk en levert een hele hoop voedsel op.
Wie een beetje research en/of navraag doet – op internet of bij je lokale tuincentrum – zal zeker verschillende planten vinden die zowel de bijen als jezelf een plezier kunnen doen.
Gecombineerd met een bijenhotel kan je op deze eenvoudige manier je steentje bijdrage aan de overleving van de bij.
Nu planten
Nu is het de juiste periode om te planten. Tijdens dagen dat het niet vriest, kan je perfect je border aanpassen en enkele bijenplanten ertussen zetten. Zorg dat het zeker doorlevende planten zijn, zodat het voedsel voor de bijen verzekerd is voor de komende jaren!
