In een ecologische tuin willen we absoluut geen gebruik maken van pesticiden. Hier zijn immers verschillende nadelen aan verbonden: hoge kosten, verzwakte planten, schade aan het milieu én gelijktijdige bestrijding van nuttige diertjes zoals lieveheersbeestjes, hommels, bijen en regenwormen. En dit zijn juist de helpers die wij zo nodig hebben in onze tuin!
Maar je rozen mogen natuurlijk niet ten onder gaan aan luizen, je prachtige Sneeuwbal niet opgevreten door rupsen en de jonge scheuten van de Hosta’s niet weggeschraapt door de slakken. Maar hoe ben je deze agressievelingen dan de baas zonder bestrijdingsmiddelen?
Hoe kan je je tuin beschermen tegen een invasie van deze veelvraten?
Combinatieteelt
In de ecologische tuin probeert men door combinatieteelt planten samen te zetten die een gunstige invloed hebben op elkaar, of die er samen voor zorgen dat plaaginsecten grotendeels wegblijven.
Misleiding is de oplossing
Plaaginsecten baseren zich voornamelijk op geuren, kleuren en tast. Wanneer we de verschillende planten die ze bij voorkeur eten als het ware verstoppen dan vinden de insecten deze niet meer en blijven je planten ongemoeid.
Een enkel verdwaald insect zal zijn doel nog vinden, maar een grote opbouw van plaaginsecten zal je niet meer meemaken.
Om zelf de nodige combinaties in je (moes)tuin samen te stellen, hou je best rekening met de volgende 4 criteria :
1. Kleur van het blad
Sommige insecten, waaronder luizen, hebben een voorkeur voor zachte lichtgroene of gele bladeren zoals nieuwe scheuten. Als je deze planten tussen gewassen met een rood, blauw of paars blad zet, zijn de groene bladeren een beetje verstopt en worden ze niet gemakkelijk gevonden door plaaginsecten.
Doordat er ook geen grote groepen van dezelfde planten bij elkaar staan, gaat een plaaginsect dat zijn voedselplant heeft gevonden zich ook niet explosief kunnen vermeerderen omdat het niet direct een nieuwe voedselbron vindt.
Het gevolg hiervan is dat de plaaginsecten meestal onder controle blijven en ze aldus weinig schade kunnen veroorzaken.
2. Geur van de plant
Sterke geuren leiden insecten af. Sterk geurende planten en kruiden als ajuin, bieslook, prei, koriander en basilicum camoufleren makkelijk de geur van andere planten.
Door bv. salie-soorten en sieruien in de border te zetten, kun je de zoekende plaaginsecten makkelijk verwarren en zullen ze hun voedselplant nauwelijks vinden.
3. Bladvorm en -textuur
Elk plaaginsect heeft zijn eigen voorkeur. Sommigen hebben graag het zachte blad van rozen, hosta’s en jonge scheuten, anderen gaan liever voor een stevig of behaard blad. De structuur van de bladeren afwisselen, helpt je eveneens om ongewenste bezoekers op een afstand te houden.
4. De ruimte die de plant inneemt (worteldiepte en planthoogte)
Dit vierde en zeer belangrijke punt heeft vooral gevolgen voor de onderlinge concurrentie van de bloeiende planten.
De bedoeling is om beter gebruik te maken van alle dimensies in je tuin. Zo kan je planten metneen verschillende worteldiepte afwisselen. Omdat de wortels verschillende dieptes bestrijken, gaan ze niet concurreren onder de grond. Hierdoor kan je planten dichter bij elkaar zetten.
Dit heeft op zijn beurt dan weer enkele voordelen zoals een betere bedekking van de bodem en betere benutting van de voedingsstoffen in de grond.
Ook bovengronds kan je zo combinaties maken met hogere, zonminnende planten (gewone kattestaart, leverkruid, duizendknoop) en lagere schaduwminnende planten zoals hosta’s. Wanneer je ook de tijdsdimensie (bloeitijd, wanneer zijn de vruchten rijp, …) erbij neemt, kan je combinaties maken tussen planten die snel groeien en bloeien en al weer weg zijn voor de trager groeiende planten de beschikbare ruimte dichtmaken. Denk hierbij aan een combinatie van bloembollen en Astilbe, Gebroken hartje of Longkruid.
Geen monocultuur in de tuin
Het is dus belangrijk om af te stappen van grote blokken planten zonder variatie: grote velden lavendel, grote blokken rozen, … Deze groepen vormen een magneet voor plaaginsecten en dat is vragen om problemen.
Beter is het om gemengde borders aan te leggen. De planten beschermen elkaar zo op verschillende manieren en bestrijdingsmiddelen worden compleet overbodig. Kortom; niets dan voordelen.
Frank Anrijs
www.natuurlijkemoestuin.be
