Een groendak biedt niet alleen allerlei duurzame voordelen, het is ook nog eens makkelijk te lokaliseren! Zo ook in het Nederlandse dorpje Vinkel waar we een afspraak hadden met het sympathieke én groengezinde koppel Marcel van Pinxteren en Monique Westerlaken. De reden van ons bezoek? [tweetquote]Een fraai staaltje ecologisch bouwen en tuinieren in één.[/tweetquote]
Handen uit de mouwen
Marcel en Monique kochten de bestaande woning in 2007 met het vooruitzicht deze te verbouwen tot een duurzaam paradijs. Hoewel dat voornemen gepaard ging met de nodige handenarbeid en een voortdurend speuren naar de beste (lees: meest duurzame) opties qua bouwtechnieken, materialen en energievoorziening kunnen we spreken van een meer dan geslaagd resultaat.
Marcel: ‘We hebben de verbouwing in delen aangepakt. Allereerst hebben we de schuur in het middengedeelte bewoonbaar gemaakt, zodat we daar alvast konden verblijven. De voorkant van het huis, waar zich nu de woonkamer en de keuken bevindt, kon daarna onder handen worden genomen. De schuur zat helaas wel tjokvol asbest, dus dat moest er zo snel mogelijk uit.’
Monique: ‘Die ‘tussenwoning’ gebruiken we natuurlijk nog steeds. De zithoek en het bed (op een verhoogd platform, nvdr.) staat er nog voor als er gasten komen logeren. Verder is het nu vooral een ontspanningsruimte. Ook de houtvergassingsketel voor de verwarming en warmwatervoorziening staat hier.’
Slimme verwarming
De genoemde houtvergassingsketel mocht dan voorzien zijn van een pittig prijskaartje, Marcel en Monique zijn er zeer over te spreken. Ruw geschat hebben ze deze investering na 10 jaar terugverdiend en behalve een klein bedrag voor hun gasverbruik (fornuis), hebben ze dan ook geen extra verwarmingskosten.
Marcel: ‘s Winters moet de stookketel weliswaar bijna dagelijks gevuld worden, maar ‘s zomers is dat gemiddeld maar één keer per week. En natuurlijk is het zaak om ervoor te zorgen dat het huis zelf op de meest duurzame manier van deze warmte en energie gebruik maakt.’
Monique: ‘Daarom kozen we ook voor lemen muren. Buizen met (verwarmd) water lopen doorheen de muren en het leem houdt de warmte vervolgens uitstekend vast. Je krijgt dan nooit te maken met grote temperatuurschommelingen zoals bij een traditionele verwarming. Ook de brandstof kost haast niets, want we krijgen regelmatig een voorraad ‘houtafval’ van een nabij gelegen bedrijf (lacht).’
Een tweede leven
Materialen hergebruiken loopt als een rode draad doorheen de woning. Oude tegeltjes dienen nu bijvoorbeeld als muurdecoratie en houten palletten werden omgetoverd tot heuse binnendeuren. In plaats van deze in onbruik geraakte voorwerpen rücksichtslos naar de stortplaats te voeren, geven Marcel en Monique ze een tweede leven.
Marcel: ‘Waarom zou je er geen gebruik meer van maken? Het railsysteem met de gordijnen dat je daar ziet is bijvoorbeeld afkomstig uit een leegstaand ziekenhuis hier in de buurt. Ik heb het overigens wel netjes gevraagd voor ik het meenam (lacht).’
Houten vensterbanken waren nergens te vinden, dus hebben ze die zelf gemaakt, inclusief de zonneblinden.
Toekomst
De stenen muren van het woongedeelte zijn intact gebleven maar aangevuld met hennepisolatie en Europees natuurhout aan de buitenkant en leem (ditmaal met een laag witte kleurleem) aan de binnenkant.
De compleet nieuwe woongedeelten werden opgetrokken met houtskeletbouw. Verder omvat de bovenverdieping 3 slaapkamers (het koppel heeft twee zonen van 16 en 18) en een badkamer. Wel blijft de mogelijkheid bestaan om op termijn een slaap- en badkamer op het gelijkvloers te voorzien.
De hal die naar de slaapkamers leidt is verfraaid met een smeed-ijzerwerk door hun schoonzus. Creativiteit zit duidelijk in de familie.
Monique: ‘Het is altijd verstandig om voor een levensloopbestendige woning te kiezen. Of er althans voor te zorgen dat je je huis later relatief eenvoudig kan aanpassen aan je oude dag.’
Hout is een veelvoorkomend element in het huis. Niet alleen als brandstof voor de verwarming maar ook als basis voor de keuken, trap, gevels én zelfs de vensterbanken.
Tuin complementeert huis
Tussen het woon- en keukengedeelte en de vroegere tussenwoning bouwden ze een veranda, die op termijn nog van een luchtcirculatiesysteem zal worden voorzien. Vanuit diezelfde veranda vangen wij bovendien een glimp op van de adembenemende tuin.
Monique: ‘Het aanleggen van de tuin ging gelijk op met de verbouwingen. We vonden namelijk dat die een integraal onderdeel van het huis moest worden en werkten daarvoor samen met een eco-tuinarchitect. Het was vooral zaak dat de natuur gewoon z’n gang kon gaan en dat de tuin, door de juiste plantenkeuze, vol leven zou zitten.’
De kippentractor wordt regelmatig verplaatst zodat de kip telkens weer vers eten heeft en het stuk grond onderhouden wordt. / rechts: bijen- en insectenhotel
Het hofman principe
De zwemvijver is zo’n 20 op 25 meter in omtrek. Ruim groot genoeg om een stevig baantje te trekken! Wel ging er flink wat speurwerk zitten in het vinden van het ideale vijversysteem.
Marcel: ‘Uiteindelijk hebben we iemand ontmoet die ons wees op de bevindingen van Ada Hofman, een experte in natuurlijke vijvertuinen. Met name hoe je die moet opbouwen in verschillende niveau’s en het water door zuurstofplanten kan filteren. De theorie klonk interessant en de praktijk pakte eveneens goed uit.’
Zwemmen is een favoriete bezigheid van beiden en vooral Marcel neemt zelfs ‘s winters regelmatig een duik. Ook de kinderen vinden het fantastisch. De grootste verrassing wacht ons echter in een uithoek van de tuin. Goed weggestopt achter een organische barrière staat een heuse Hot Tub!
Monique: ‘We gebruiken daarvoor regenwater en via een simpele maar effectieve constructie (een vuurkorf met daaromheen een buizensysteem) warmen we dat water op. Het duurt wel even voor de Hot Tub instapklaar is maar het is het wachten zeker waard (lacht).’
Uit je (groen)dak gaan
Wat het regenwater betreft; daarin speelt het groendak natuurlijk ook een grote rol. In tegenstelling tot traditionele daken absorbeert het moeiteloos regenwater, wordt dit op een natuurlijke manier gefilterd, en geeft het het slechts geleidelijk vrij.
Marcel: ‘Het groendak bestaat uit verschillende materialen zoals houtvezelplaat en speciale dak-EPDM rubber waarmee we verschillende compartimenten hebben gemaakt. Die zijn meestal gevuld met vetplantjes omdat die nu eenmaal makkelijk groeien, weinig onderhoud vergen en simpelweg goed tegen droogte of overmatig vocht kunnen. Behalve de planten en aarde zorgt ook het vulkanisch gesteente in de compartimenten voor een goede zuivering. We hebben ook een eco-toilet in de tuin waarbij we regenwater gebruiken. Net als stro trouwens.’
Een composttoilet wilden Marcel en Monique al langer. Toen ze in hun tuin een huwelijksfeest gingen geven dachten ze; “dit is het moment.“
Populaire video
Nodeloos te zeggen dat het verbouwen van hun woning en de aanleg van de tuin een hele klus was. Hun vorderingen hielden ze bij op een blog waarmee in eerste instantie voornamelijk de familie op de hoogte kon worden gebracht. Het duurde echter niet lang of datzelfde blog werd frequent bezocht door een fiks aantal mensen.
Monique: ‘Nooit gedacht dat zoveel mensen geïnteresseerd zouden zijn in wat wij hier doen (lacht). Het filmpje waarop Marcel de houtvergassingsketel uitlegt is bijvoorbeeld al ruim 20.000 maal bekeken!’
Marcel: ‘Het betekent dat veel meer mensen op zoek zijn naar duurzamere bouwmethoden en energievoorziening. We doen ook mee aan de ‘duurzame huizenroute’ waarbij we geïnteresseerde bezoekers rondleiden in ons huis en door de tuin. Zoals jullie nu dus (lacht).’
Monique: ‘We denken ook voorzichtig in de richting van een duurzame B&B (uitstekend plan, nvdr). Dat lijkt ons echt geweldig om te doen, al is het vooralsnog slechts een idee.’
Speciaal doen
Kortom; aan creativiteit, handigheid en goede ideeën duidelijk geen gebrek! Marcel heeft zich bijvoorbeeld ook uitgeleefd in het bouwen van een heuse pizza-oven uit leem en ook voor een betonnen tuintafel draait hij z’n hand niet om. De twee jongens verbazen zich wellicht ook over de gedrevenheid van hun ouders.
Het overgebleven leem is omgetoverd tot een pizza-oven in de vorm van een schildpad
Monique: ‘Tja, soms flappen ze er wel iets uit als “waarom moeten jullie nou altijd zo speciaal doen?” (lacht). Aan de andere kant vinden ze het natuurlijk ook gewoon geweldig. Ik bedoel; welk kind zou niet blij zijn met een grote tuin met zwemvijver? ’
Wij alvast wel 😉
